Tìm kiếm bài trong Blog này

Thứ Hai, 24 tháng 9, 2018

Lược dịch "Nghệ thuật điện ảnh của Vương Gia Vệ", phần về Xuân Quang Xạ Tiết

Trích cuốn "The Cinema of Wong Kar Wai" (2016)
Người dịch: Do Hong Diep


Khi bộ phim Xuân Quang Xạ Tiết (Happy Together) được công chiếu ở Liên hoan phim Cannes tháng 5/1997, hầu hết các thảo luận đều xoay quanh yếu tố đồng tính. Ra đời trước Brokeback Mountain gần cả thập kỷ, Xuân Quang Xạ Tiết không chỉ là phim về người đồng tính Trung Hoa đầu tiên người phương Tây được xem, mà sức hấp dẫn còn ở hai diễn viên chính, Trương Quốc Vinh (Leslie Cheung) và Lương Triều Vỹ (Tony Leung Chiu-wai) - hai ngôi sao lớn nhất của châu Á (hãy thử tưởng tượng ảnh hưởng đối với nước Mỹ sẽ thế nào nếu Brad Pitt nằm chồng lên Tom Cruise trong Interview with the Vampire) . Vương Gia Vệ hẳn nhiên nhận thức rõ ràng được giá trị quảng cáo của cặp đôi này. Ông đã tổ chức họp báo về bộ phim bằng cảnh Trương và Lương cùng nhảy tango... Rất nhiều bạn thân và cộng sự lâu năm của Vương là người đồng tính, và họ sẽ bảo với bạn rằng họ luôn cảm thấy thoải mái khi làm việc với ông vì ông hoàn toàn thoải mái với họ. 


Xuân Quang Xạ Tiết là một câu chuyện lãng mạn buồn khác của Vương Gia Vệ. Nó tập trung vào mối quan hệ không hạnh phúc giữa Lê Diệu Huy tỉnh táo, đặc biệt tử tế (dù không phải luôn như vậy) và Hà Bảo Vinh quyến rũ và không đáng tin cậy, người luôn phản bội Lê Diệu Huy rồi lại nói “Chúng ta bắt đầu lại từ đầu đi”. Dù hiển nhiên họ có sức hút về dục tính với nhau, nhưng họ không thể đi đến đâu cả ... 

Dù có rất nhiều ứng cử viên thì Xuân Quang Xạ Tiết dễ dàng là tác phẩm kích thích thị giác nhất của Vương, từ chiếc giường tí tẹo/chiến trường trong căn hộ của Diệu Huy tới âm vang mạnh mẽ của thác nước Iguaza quay từ chiếc trực thăng. Mọi nỗ lực gian khổ đã được đền bù xứng đáng bằng những thước phim tinh tế đặc biệt trong cả bộ phim. 

Leslie Trương Quốc Vinh khó có thể diễn hay hơn nữa trong vai Hà Bảo Vinh tính khí thất thường, khắc họa cả vẻ quyến rũ khó nắm bắt khiến cho anh ta rất lôi cuốn - anh ta là một kẻ tán tỉnh tài ba và có sức quyến rũ thiên bẩm - và cả tính bốc đồng thiếu thận trọng khiến anh ta trở nên nguy hiểm với tất cả mọi người, bao gồm chính bản thân anh ta. 

Trong vai diễn lớn đầu tiên này, Tony Lương Triều Vỹ càng tuyệt vời chẳng kém trong vai Lê Diệu Huy. Diễn xuất của anh là từ điển về những cái nhìn bí ẩn đưa chúng ta đi sâu hơn bất cứ vai nào mà anh ấy và Vương đã tạo ra... Dù là một người dị tính, Lương được khen ngợi vì đã diễn vai đồng tính, với những cảnh đòi hỏi nhiều hơn mức dũng cảm thông thường. Từ lúc này Lương được biết đến là một diễn viên với những cảm xúc sâu và thấm thía ... 





Đoạn đối thoại với Vương Gia Vệ: 

Vương Gia Vệ: Với Xuân Quang Xạ Tiết, chúng ta phải quay lại thời điểm năm 1997. Những ngày đó, mọi người đều lo lắng về cuộc sống sau khi Hong Kong chuyển giao trở về cho Trung Quốc ... Tôi cảm thấy tôi nên làm một bộ phim, về điều này, một câu chuyện về việc bị chối bỏ khi bạn mong được tiếp nhận. Một bộ phim về một mối quan hệ không được chấp nhận, có lẽ là một phim đồng tính. Nên tôi gặp Leslie và nói “Hãy làm một phim đồng tính” và anh ấy bảo “Tại sao không”. Tôi hỏi “Anh chắc chứ”, anh ấy đáp “Ừ, với anh thì tôi chắc. Và ai đóng cặp với tôi?” “Tony” “Tốt”. 


Leslie hiển nhiên tin tưởng anh. 

- Vâng dĩ nhiên. Đó là điều anh ấy đã muốn làm từ lâu mà chưa tìm được cơ hội thích hợp. Anh ấy cũng có cảm giác cần thiết như chúng tôi. Đây có vẻ là thời điểm thích hợp. Anh ấy tin tưởng đội ngũ của tôi và tin chúng tôi sẽ không làm gì lạm dụng. 


Dù sao, Leslie cũng là người đồng tính và anh biết anh ấy sẽ không thấy thiếu thoải mái đóng vai này. Thế Tony thì sao ?

- Anh ấy nói “Nhân vật của tôi đồng tính ?”. Tôi bảo “Đúng” và anh ấy nói anh ấy sẽ làm. Tôi hỏi liệu anh có chắc ko và anh đáp “Anh không bắt tôi đóng cảnh yêu đương đấy chứ ?”. Tôi bảo sẽ không có cảnh yêu đương. Và bộ phim sẽ quay ở Argentina. Anh ấy bị kích thích vì điều đó và lại hỏi “Anh chắc chắn sẽ không có cảnh trần trụi chứ ?”. Tôi nói với anh sẽ có cảnh khiêu vũ vì Argentina nổi tiếng về điệu tango. Và anh nói OK. Nên chúng tôi họp báo, chụp ảnh và nó là một tin lớn: Leslie và Tony trong một phim đồng tính. Và thế là chúng tôi lên đường. 




Lúc đó, anh đã có câu chuyện của anh chưa? 

- Để làm một bộ phim thể loại hành trình (Road movie) điều đầu tiên anh cần là một cái bản đồ. Tôi mất nhiều ngày tham quan thành phố. Trong lúc đó Tony và Leslie học nhảy tango. Cùng lúc Tony học tango thì tôi bảo anh ấy “Anh sẽ phải cởi quần áo nên cơ thể anh trông phải đẹp” . Anh ấy đã luyện tập tích cực. Rồi Leslie bị nhiễm amoeba nên bị ốm nặng, Tony là người đã nấu cho anh ấy ăn hàng ngày. Nhưng bạn có thể cảm thấy Tony căng thẳng “Tôi đang làm gì ở đây ?” Anh ấy không biết phải diễn thế nào. Anh ấy không ngủ được, và tôi có thể thấy điều ấy. 

Sau đó, tôi thấy các bức ảnh về mối quan hệ không hạnh phúc của Nan Goldin. Tôi nói “Tôi muốn bắt đầu phim thế này, với một cảnh yêu đương. Đây là căn phòng họ quan hệ với nhau, hai chiếc giường với ánh sáng tối thiểu. Tôi không có chi tiết, nhưng chúng ta phải làm điều này vì tôi muốn biết Tony có thể làm không hay anh ta sẽ bỏ cuộc.” Tôi muốn mở màn bộ phim khi hai nhân vật gần gũi nhau nhất và từ đó họ ngày càng xa nhau. Tôi phải chắc chắn Tony có thể làm được không. Đây chính là điểm quyết định. 


Và Tony không biết làm thế nào. 

- Tôi sắp đặt khung cảnh. (Cười khúc khích). Và Tony tái xanh mặt. Từ đầu anh ấy đã không nghĩ sẽ có cảnh này. Bây giờ, cũng như trong các phim của tôi, tôi sẽ làm cái tôi muốn. Với cảnh yêu đương trong 2046 tôi trao đổi với trợ lý cảnh này sẽ tiến xa đến đâu. Với cảnh quay này trong Xuân Quang, tôi nói tôi sẽ phó mặc nó cho William (Trương Thúc Bình - thiết kế mỹ thuật) và Leslie tùy cơ ứng biến. Chẳng ai biết phải làm thế nào. Nên tôi sắp máy quay, Chris Doyle chỉnh ánh sáng, Tony thì ngồi đó với cái khăn tắm, nhìn chằm chằm vào Leslie. 


Leslie cởi khăn tắm ra và nói “Thôi nào”. Đây chính là thời điểm và nó thực sự về việc ai ở trên. Vì tôi cũng chưa bao giờ nói ai ở trên. Sau đó Leslie nằm xuống giường - thế là điều đó rõ ràng. Tony nói OK, bắt đầu thôi. Tony cởi chiếc khăn tắm, nhưng vẫn mặc bộ đồ lót. Tôi nghĩ anh ấy nên cởi nó ra, nhưng Tony từ chối và nói đó là giới hạn của anh ấy... (ở một đoạn khác trong cuốn sách, Tony đã nói rằng việc không chịu khỏa thân trong cảnh này là sự hối tiếc lớn nhất đời anh)




- Với một đội ngũ thế này tôi không lo về việc có thể hoàn thành bộ phim mà vấn đề là nó sẽ hay đến mức nào... Khi anh có 50 người mắc kẹt cùng anh ở một đất nước xa lạ, và họ không thể làm gì ngoài việc chờ anh, đó là một thứ cảm giác hoàn toàn mới lạ. Tôi cảm thấy đầy trách nhiệm. Mấy ngày đầu, mọi người vui vẻ vì rượu vang thì rẻ và bít tết rất ngon. Đêm nào cũng tiệc tùng. Sau hai tháng thì họ mệt mỏi và tự hỏi mình đang làm gì ở đây. Mai chúng ta sẽ quay cái gì... 


Nhưng cuối cùng anh vẫn quay xong các cảnh với Tony và Leslie mà ? 

- Vâng, và Chris đã quay nhiều tuần trên phố 9 Julio Avenue. 


Đến khi nào thì anh cảm thấy anh nắm bắt được câu chuyện ? 

- Khi Leslie nói “Tôi không thể ở tiếp” (thời điểm đó, Leslie đang thực hiện World Tour 1997). Điều đó làm thu hẹp lại các khả năng. Tôi biết bộ phim sẽ nghiêng về tuyến vai của Tony nhiều hơn. Có những lúc Leslie nói về khả năng quay lại, nhưng sau đó lại nói “Tôi không thể rồi, vì đây là tour nhạc vòng quanh thế giới”. Điều đó nghĩa là chúng tôi phải cắt bớt tuyến vai của anh ấy... Nên tôi tranh thủ quay các cảnh của Leslie nhiều nhất có thể. Vào ngày cuối cùng, tôi quay cảnh anh ấy khóc khi nhận ra Tony đã bỏ đi. Vào lúc đó, tôi đã chắc Tony sẽ là người duy nhất đứng ở thác nước. Và tôi phải nghĩ tiếp các phần còn lại trước khi anh ấy tới đó... 


Với Tony, đó là vai diễn tốt nhất của anh ấy tính tới thời điểm đó. 

- Trước phim này, Tony có thể đóng hầu hết các vai như những người khác, nhưng trong Xuân Quang Xạ Tiết, anh ấy “nguyên thủy” nhất. Bộ phim được đo ni đóng giày cho anh ấy. Và Leslie đã giúp đỡ rất nhiều bằng cách giả như là Lưu Gia Linh (vợ anh ấy). Leslie nói “Tôi chỉ bắt chước Carina để Tony biết phải làm gì” . Leslie thật tử tế. 






Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét